Pacto de cabaleiros
Raúl Veiga
Biblos Clube de Lectores, Cesuras (A Coruña), 2011, 140 páxinas.
Este libro, editado recentemente por Biblos, non foi concibido como unha novela, segundo confesa o seu propio autor. É a adaptación ao formato libro dun guión de cinema. O guión de algo que se presenta na historia cun carácter único: unha arte humana bivalente. O cine danos a súa información cunha linguaxe ideográfica, que integra imaxes, sons, óptica e acústica, susceptibles de seren rexistrados nun guión no que interveñen a imaxe, o ángulo, o ton, o son, a música, o ruído, pero tamén a palabra, que no cine moderno non é un adorno engadido, senón un complemento que debe de estar convenientemente axustado: debe contar con todas as palabras necesarias, pero só coas suficientes. Todos estes elementos pasarán ao manuscrito, ao guión cinematográfico que, a súa vez, ten dúas vertentes: guión técnico e guión literario.
Hoxe en día un guión cinematográfico é un novo xénero literario. Unha obra total desde o punto de vista literario, aínda que o público, en xeral, non o valore, porque ve soamente a película e con facilidade atribúe ao realizador o que é tarefa do guionista. O guión cinematográfico é ademais unha fórmula literaria autónoma e distinta da que podemos ver nunha novela ou nun libreto teatral.
Neste contexto cómpre analizar e valorar Pacto de cabaleiros, o guión do cineasta Raúl Veiga, a escenificación escrita dunha historia. Neste caso, unha comedia, cuxo eixo temático central non é outro que a desesperación ante o feito de envellecer, de non saber que facer coas mulleres, de non atreverse a ligar, de ter conciencia de que xa non se está en condicións de seducir a ninguén. Raúl Veiga dalle forma cinematográfica neste guión, no que fai desfilar diante dos ollos lectores, ás peripecias dun grupo de xubilados ou a piques de se xubilaren, “que partillan un trazo: poderán estar cansados, mais non vencidos”. Endalí que acepten con contento e con entusiasmo a proposta dun deles: revivir os catro xuntos a xa afastada no tempo iniciación ao sexo dos seus anos mozos, visitando un local de señoritas. Pero son conscientes de que “chega unha idade en que os vellos…” e por iso buscan axuda nos medicamentos, na viagra, para arranxar a disfunción eréctil. Como recoñece un deles, facerse vello é como volver a ser neno, mais só para o malo. Con todos os inconvenientes e ningunha das vantaxes. Mais nada é doado e conseguir as pílulas, tampouco. Na lectura dese proceso, somos testemuñas dos moitos problemas e das poucas alegrías coas que se teñen que enfrontar a nivel familiar, sentimental e mesmo económico. Todos eles desexarían, como tal, unha paga extra anual na pensión para darlle unha alegría ao corpo.
Porén, a proposta inicial de iren de putas os catro homes “feitos e dereitos”, como cando tiñan dezaoito anos, aínda que sexa recorrendo a un viagrazo, supón un poderosos acicate para facer fronte aos problemas e dificultades da peripecia vital de cada un deles.
Raúl Veiga
Unha historia coral, con personaxes amables, no que funciona, sobre todo como anzol inicial, a trama cómica (o canivete que, para alén do seu significado sexual, é celebración da amizade e das ganas de seguiren vivos). Menos crible son as cores románticas que tinguen boa parte da historia, e sobre todo esa escena final, fundida non en negro, senón coas cores do amor, para empregarmos a terminoloxía do guión de cine. Raúl Veiga preséntanos con solvencia uns personaxes vivos e xenuínos, malia os seus anos, sen ter que describir os seus caracteres á maneira dunha novela, senón como seres existentes e con absoluta liberdade narrativa.
A reiteración deste xénero literario nas nosas letras sería non só desexable, senón tamén unha inequívoca sinal do fortalecemento e consolidación do cine galego, polo de agora aínda cunha estrutura débil e un desenvolvemento precario.
NOVENOITES 