Un verdadeiro trhiller. Lamacentos sumidoiros do poder

Hai que matalos a todos
Héctor Carré
Edicións Xerais, Vigo, 2015, 309 páxinas

Malia que non é esta a súa primeira achega á narrativa, Héctor Carré é profesionalmente sobre todo un home de cine e o cuño cinematográfico está moi presente nesta novela, Hai que matalos a todos, tanto na súa trama como na súa estrutura e desenvolvemento. A novela é un verdadeiro thriller ateigado de intriga e suspense, cuxa acción leva o lector ao lamazal dos sumidoiros do poder, mesturando os ingredientes da novela negra e do xornalismo de investigación. Precisamente a novela comeza cunha homenaxe aos xornalistas asasinados nos últimos anos, homenaxe que se reitera ao longo do relato a aqueles xornalistas que co seu traballo impiden que só os poderosos refiran a verdade como a eles lles convén.
Con gran dinamismo e ao xeito cinematográfico H. Carré artella unha trama na que conflúen tres fíos condutores: unha parella que, ao saír dunha discoteca ven e gravan sen pretendelo como un coche atropela a un home que cruza a rúa cambaleando. O vehículo pertence ao parque móbil da Casa Real e o seu condutor é o príncipe herdeiro da coroa de España que foxe sen prestar auxilio ao desgraciado que acaba de atropelar. Os manexos dun xornalista co que a parella se pon en contacto, para vender e publicar o vídeo. E na mesma liña, as manobras sucias e mesmo criminais dun axente do CNI para neutralizar a divulgación do mesmo, xa que danaría de xeito irremediable ás esferas máis altas do poder e suporía un grave risco para a coroa, sobre todo no tempo actual de desafección da cidadanía coa clase política e coa monarquía. Na estrutura narrativa vanse alternando estas tres fías argumentais así como os narradores: primeira persoa e dous narradores omniscientes heterodiexéticos. Un ritmo áxil. Unha boa caracterización dos personaxes, nomeadamente emocional, aos que dota de vida propia. Un marco escénico variado e ben pincelado que leva a acción por Madrid, A Coruña, Casablanca, Buenos Aires, Rianxo e Edimburgo; e un tempo recente no que o príncipe aínda non era rei, pero xa se falaba da posible abdicación do seu pai, acrecenta o dinamismo do desenvolvemento da acción novelesca, que desde a ficción roza o sensacionalismo ao facer referencia aos hábitos pouco correntes do presidente do goberno que aparece morto en estrañas circunstancias nun hotel da capital arxentina. Ou a grave acción delituosa do príncipe herdeiro da coroa; así como as frecuentes paraxes nas formas de delincuencia urbana, chantaxistas, e sobre todo nas sentinas máis agochadas do poder.

Héctor Carré

A novela presenta atinadas reflexións verbo desas zonas escuras do poder, o maquiavelismo dos servizos secretos, a inviolabilidade do rei incluso nos asuntos privados. Acedas reflexións asemade sobre o mundo virtual ou sobre a necesidade das novas tecnoloxías (“Xa nos eramos persoas. Eramos móbiles”), e os problemas do xornalismo no mundo actual. Hai que matalos a todos comparte certos trazos da literatura folletinesca: ten que ver coa novela negra, mais non descansa no eixe temático que acostuma definir o xénero. Hai “mortes matadas”, pero o cerne argumental non se alicerza nos esforzos dun detective por esclarecer un feito misterioso, senón nas tres fías antes amentadas. En resumo, unha historia entretida que no demanda un lectorado esixente, con moitos enredos, algunhas escenas truculentas e outras pouco cribles, mais que seguramente será do agrado do gran público e que, ao mesmo tempo presenta interrogantes, tanto éticos como legais e de grande actualidade.

(Texto publicado o día 18 de xuño de 2015 no xornal Faro de Vigo)

A febre do volframio

Febre

Héctor Carré

Edicións Xerais, Vigo, 2011, 283 páxinas.

 

Xa hai ben de anos que o escritor catalán Joles Sennell escribía que a literatura infantil e xuvenil é a que tamén poden ler os nenos e as nenas. Esta peza narrativa de Héctor Carré, gañadora da 5ª edición do Premio Fundación Novacaixagalicia-Claudio San Martín de Literatura Xuvenil 2011, así o pon de manifesto. En efecto, Febre é unha fermosa e moi ben enfiada proposta ficcional que tira con forza da atención lectora, sobre todo unha vez lidas as primeiras páxinas. Un libro que lemos con pracer os adultos pero que é asemade moi recomendable para o público xuvenil ao que, en principio, vai dirixido. Aconsellable, sobre todo, porque foxe da “xuvenilización” da literatura xuvenil, ese hábito / vicio que acostuma a facer naufragar a tantos subprodutos do xénero, que semellan escritos para adolescentes apalermados ou papaleisóns. Non é este nin un libro light nin unha peza narrativa na que escintilen os valores de sempre, os topoi do consenso social e comunal; con mínimos parámetros de didactismo e ningún moralismo, eludindo os tópicos deste tipo de literatura e sen esconder a realidade.

Concordo con certa crítica que define este libro como “pedagoxica e politicamente incorrecto”, porque non agacha o sexo, a prostitución, o acoso sexual, o estigma da homosexualidade naqueles primeiros tempos da nosa posguerra; nin tampouco aquel mundo do diñeiro fácil, do señorío do volframio, dos turbios negocios caciquís, da pleitesía aos capitostes, da fachendosa e arbitraria violencia da garda civil. Xa que logo, na miña estima, un libro sabiamente ilustrativo para eses adolescentes aos que a literatura, suponse, debe abrirlles as fiestras da realidade e fomentar o espírito crítico.

A novela de Héctor Carré mergúllanos na vila de Noia e na súa bisbarra nos tempos da febre do volframio, un mundo alterado polo frenesí  do diñeiro fácil, do imperio do mineral co que a ditadura franquista negociaba con nazismo alemán. Un mundo esteado na inxustiza e na corrupción; unha sociedade esmirrada e carente de perspectivas  para alguén como a protagonista da novela -unha moza de dezasete anos-  obsesionada pola teima da independencia e da autonomía persoal da muller, que pretende ser un ser humano libre nun ambiente infernal que rematará por apoderarse dela como unha enfermidade.

Héctor Carré

O autor soubo dotarse dunha boa historia e cóntaa claro, seguido e ben, seguindo ao pé da letra o consello cunqueirán , con técnicas que aproximan este relato ao mundo do cine e con ingredientes de novela negra. Non son obstáculos nin barreiras para a lectura eses acenos que aproximan o texto á metanarrativa, xa que esta historia da febre do volframio é unha sorte de novela dentro da novela que un avó lle conta a súa neta.

Mais, como digo, o gran valor de Febre, ademais de ser posuidora a novela dunha historia atraente, con suficiente grao de aventura e ben ganduxada, consiste no feito de non agachar a realidade do que era a sociedade galega dos primeiros anos corenta en certas bisbarras galegas, fondamente sacudidas pola febre do volframio, nin os ambientes turbios, semellantes aos do Oeste americano cando a febre do ouro. Todo iso, mesmo o sexo que ve  a protagonista e que aparece en toda a novela, un sexo depravado polas relacións de poder e de diñeiro, tamén forma parte dunha memoria histórica que Héctor Carré soubo recuperar e reconstruír con grande acuidade.