Dúas novidades de Urco Editora

Como nalgunha outra ocasión, o comentario de hoxe será soamente informativo: para dar conta de novidades editoriais. Non é o que máis gorenta este comentarista porque do mesmo estará ausente aquilo que é precisamente a esencia da crítica literaria: o xuízo de haberes e deberes dunha obra literaria. Será noutro momento, logo da lectura repousada, destas dúas novelas de Urco Editora, cando neste caderno darei conta da miña valoración persoal das mesmas. Hoxe limítome a informar de xeito sumario e externo, baseándome, sobre todo, nas presentacións que a casa editora fai destes dous libros.
Como xa teño sinalado, Urco Editora é un selo editorial louvable por varios motivos: en primeiro lugar porque enche un oco de forma sistemática dentro do sistema literario de noso: a publicación de literatura fantástica, ciencia ficción e terror. Engádase a ética profesional e o esforzo cooperativo dos que traballan ou cooperan con Urco Editora, cuxo labor é recoñecido. Criterios de edición, como tal, un traballo editorial baseado no software libre e o emprego de licenzas “Creative Commons” en moitos casos. O que permite que o lectorado poida copiar e distribuír estas obras, sempre cando se cite a fonte e se faga sen ánimo de lucro.
Mérito pois dos editores e recoñecemento por parte dos lectores. Dou conta, xa que logo, de dúas das últimas novidades da editora santiaguesa especializada, nas súas sete coleccións (Gótica, Fantástica, Ciencia Ficción Alcaián, Biblioteca Niké, Urco Xuvenil e Urco Infantil), en facernos pasar medo ou en contar en transmitir lendas, mitos, elementos fantásticos ou proxectarnos en mundos futuros.

Sangue 12
Cristina Pavón
Edición: David Cortizo Conde
Revisión: Raquel Vila Amado
Deseño da capa: José María Picón
Maquetación: Xiana Iglesias Villaverde
Urco Editora (Colección Alcaián), Santiago de Compostela, 2014, 201 páxinas.

A autora, Cristina Pavón (A Coruña, 1962) aborda na súa narrativa, mediante argumentos realistas ou fantásticos, a construción e o esboroar da identidade, a erosión do eu, e o papel que neses procesos xogan a memoria e a linguaxe. Ten no seu haber varios premios literarios, entre eles, o Premio no Certame Nacional de narracións breves Modesto Figueirido 2013, ou o Primeiro Premio de relato da Asociación de Mulleres Progresistas de Vigo do ano 2009. Na contracapa do libro, a seguinte sinopse achéganos a temática de Sangue 12: nesta novela de feitura bizarra, onde se mestura o real e o fantástico dacabalo entre os séculos XIX e XXI, preséntasenos unha fábula vampírica que conxuga fíos de feminismo, tecnoloxía e literatura para tecer a historia do delongado transo adolescente da protagonista, unha rapaza que asume os propios devezos e constrúe unha identidade vista como aberrante polos demais.

Apocalipse Z
Os días escuros
Manuel Loureiro
Tradución: Tomás González Ahola
Revisión: Raquel Vila Amado e David Cortizo Conde
Deseño da capa: Denís Fernández Cabrera
Maquetación: Sacauntos Cooperativa Gráfica
Urco Editora (Fóra de colección), Santiago de Compostela, 2014, 365 páxinas.

Este volume ocupa o segundo lugar da triloxía de literatura apocalíptica e temática zombi que inaugurou Manuel Loureiro con Apocalipse Z. O comezo da fin. O autor, nado en Pontevedra (1957), escribe porén en español. Os seus libros están acadando un salientable éxito internacional, con traducións a diversos idiomas e centos de miles de lectores, en especial na versión dixital.
En Os días escuros, o protagonista, na compañía dun grupo de xente, que fuxiran dunha pandemia zombi con numerosos mortos viventes e que chegara tamén a Galicia, consegue finalmente acadar as Illas Canarias, unha das últimas zonas libres de Non Mortos. Mais o que alí el e os demais superviventes van atopar é un estado militar nun ambiente de pre-guerra civil e ademais cunha poboación sen apenas recursos para sobrevivir. Os altos mandos acordan pór en marcha unha misión case que suicida: voar ata Madrid para se fornecer de medicinas no hospital La Paz, un dos primeiros “Puntos Seguros” en caer e onde se almacenan por milleiros. Para levar a cabo esta arriscada misión deberán contar coa habilidade do piloto Pritchenko.
O avogado protagonista, ao verse na obriga de acompañar o impredicible piloto ucraíno para garantir o éxito da misión, terá que abandonar a súa querida Lucía, así como o seu gato Lúculo. Deste xeito perderá a relativa seguridade da illa para volver a se enfrontar aos zombis ataviado novamente cun traxe de neopreno.

Catro novidades de Urco Editora

 

       (En lembranza de Horacio Quiroga que finou tal día como hoxe hai        setenta e seis anos)

 

   Urco Editora é un selo editorial galego eloxiable e non por un so motivo. En primeiro lugar porque enche un oco de xeito sistemático ou monográfico dentro do sistema literario galego: a publicación de literatura fantástica, ciencia ficción e terror. Un oco non cuberto por outras editoriais que, dunha forma transversal ou no formato da literatura xuvenil, publicaban de cando en vez libros destes subxéneros. Outras razóns para gabar a aparición e a continuidade deste selo son o esforzo cooperativo, e a ética profesional  reflectida en criterios de edición como son o uso de licenzas “Creative Commons” para as traducións de textos sen dereitos, porque xa se atopan liberados dos mesmos. O traballo editorial baseado no emprego do software libre e o recoñecemento do labor de autores e colaboradores cos correspondentes pagamentos; práctica editorial non tan frecuente no mundo da edición galega.

   Son catro as coleccións nas que diversifica o seu traballo editorial Urco Editora: Gótica, Fantasía, Ciencia Ficción e Alcaián. Esta última destinada a publicar textos de escritores noveis capaces de continuar, no ronsel desa ricaz literatura galega, tanto oral como escrita, caracterizada por contar e transmitir lendas, mitos e elementos fantásticos.

   Dou conta hoxe de catro novidades de Urco Editora que acabo de recibir, baseándome nas correspondentes presentacións editoriais. Logo dunha lectura detida, emitirei nos vindeiros días e semanas o meu xuízo valorativo.

 

 

Apocalipe Z.

O comezo da fin

Manuel Loureiro

Tradución de Tomás González Ahola

Urco Editora, (Fóra de colección) Santiago de Compostela, 2013, 386 páxinas.

 

   Manuel Loureiro (Pontevedra, 1975), que escribe polo xeral en español, acadou con esta obra un grande éxito internacional, con centos de miles de lectores en todo o mundo, xa que a novela está traducida a diversos idiomas. A tradución inglesa de Apocalipse Z acadou o número un de vendas na categoría de narrativa de Horror por diante de Stephen King. En Estados Unidos superou a barreira dos douscentos mil exemplares vendidos, números que moi poucos escritores en español teñen logrado.

   Este bestseller e libro de culto en Internet inquire sobre as consecuencias que acontecerían se un día ao nos erguer descubrimos que a nosa civilización se está esfarelando, caendo en cachos. Iso éo que lle acontece ao protagonista de Apocalipse Z. O comezo da fin, un avogado que ve alterada a súa vida tranquila e rutineira en Pontevedra por un escuro incidente que acontecera nun afastado país do Cáucaso e que provoca unha pandemia de proporcións devastadoras que ameza con aniquilar toda a humanidade, A enfermidade vai devorando país tras pais, provocando o caos e achegándose tamén a Galicia. Novela pois de terror zombi que se completará coa publicacións das seguintes partes: Apocalipse Z. Os días escuros e Apocalipse Z. A ira dos xustos.

 

 

Contos de Amor, loucura e morte

Horacio Quiroga

Tradución de Rodrigo Vizcaino

Urco Editora (Colección Gótica), Santiago de Compostela, 2013, 294 páxinas.

 

   Horacio Quiroga naceu en Salto, Uruguai, o 31 de decembro de 1878 e finou de forma tráxica o 19 de febreiro de 1937, logo dunha existencia que é unha verdadeira aventura marcada  sempre pola traxedia que marcou a súa literatura. Está considerado como un dos mestres do conto en castelán e un dos creadores deste subxénero tal como hoxe se entende, xunto con Allan. Poe e Guy de Maupassant. Como escritor tivo una un importante éxito xa na súa vida e deixou unha profunda pegada na literatura latinoamericana. Autores como Borges e Cortázar débelle moito ao escritor uruguaio.

   O volume é unha colectánea que reúne dezaoito relatos breves, con tramas que, vistas cos nosos ollos europeos, semellan que tivesen acontecido nun mundo fantástico onde todo é, á vez exuberante, ameazante e abraiante. Porén, nas contornas amazónicas isto pode ser simplemente a vida cotiá.

   Relatos modernistas e realistas, antecedente do que décadas máis tarde sería coñecido como o “Realismo máxico”. A morte, omnipresente na obra de Horacio Quiroga, a intensa relación coa natureza,  a deshumanización do ser humano e a humanización da flora e a da fauna caracterizan esta escolma de pequenas alfaias narrativas do pasado século, verdadeiras parábolas tráxicas da vida do seu autor. Nos relatos de Horacio Quiroga, o misterio está case que sempre presente, se ben mergullado en situacións cotiás. O autor amalgama a tolemia e o amor de forma constante para levar indefectiblemente á morte. Contos ateigados dunha gran violencia implícita, cargados de tensión que soamente se libera co desenlace final.

 

 

Contos do Ciclo do Soño

H. P. Lovecraft

Tradución de Tomás González Ahola

Urco Editora (Colección Gótica), Santiago de Compostela, 2013, 233 páxinas.

 

   H. P. Lovecraft (Providence, EEUU, 1890-1937) está considerado como o grande innovador da narrativa de terror, á que aportou unha mitoloxía de seu (os mitos de Cthulhu). A súa obra  acostuma a ser valorada como o paradigma do “horror cósmico”, afastada das temáticas tradicionais do “terror sobrenatural” (fantasmas, satanismo), á vez que incorpora elementos de ciencia ficción.

   Urco Editora ofrécenos arestora o volume VII da “Biblioteca Lovecraft”,  coa versión galega dos “Contos do Ciclo do Soño”, que recolle as historias de H. P. Lovecraft comprendidas entre a súa etapa máis temperá na que predominan os “contos macabros”, inspirada por Poe e toda a tradición romántica norteamericana, e o  seu apoxeo como escritor que acada co “ciclo Cthulhu.

   Os contos do Ciclo do Soño soen ser relatos breves na súa meirande parte e nos mesmos xa se observa unha especial sensibilidade polo “terror cósmico” que culminará nos amentados mitos de Cthulhu. Paisaxes oníricas salpicadas de horrores inexplicables e un fermoso ton poético leva o lector a outro mundo, onde a única fronteira é a nosa imaxinación, ou eses medos  que asexan tras do mundo da vixilia.

 

 

Teoría do tempo imaxinario

Eduardo Santiago

Urco Editora (Colección Alcaián), Santiago de Compostela, 2013, 192 páxinas.

 

   O autor, Eduardo Santiago (O Casal,Pontevedra, 1964), deuse a coñecer no ámbito cultural, no ano 2012 en Vigo onde publicou a novela de ficción científica 2044. Mais xa con anterioridade, no ano 1982, un  traballo seu centrado na utopía, entendida no sentido clásico: como modelo alternativo afastado da realidade á que critica, foi seleccionado para participar na Segunda Conferencia das Nacións Unidas sobre a exploración e utilización do espazo extraterrestre con fins pacíficos. A teoría do tempo imaxinario é seu segundo chanzo no eido da ficción científica.

   Nunha breve sinopse, pódese dicir que  a novela  sitúanos no ano 2050. Mara, vive nunha cidade universitaria pechada e autosuficiente, o ECAS. Existe unha rede mundial de realidade virtual que fai posible que os seres humanos poidan viaxar a calquera parte do mundo en tempo real. Susana convida a Mara para probar un novo sistema de seguridade virtual no Smithsoniam, onde Mara coñece dous mozos que farán cambalear a súa apracible vida dun xeito insospeitado. Amor e desamor, desexo e paixón, ciencia a tecnoloxía… mestúranse nesta novela que descubre ata que punto os protagonistas poden saír da ficción e achegarse á realidade.

Novidades de Rinoceronte Editora

 

   A recensión de hoxe será unicamente un comentario informativo. Para dar noticia de letras e libros. Non é o que máis gorenta o comentarista porque do mesmo estará ausente aquilo que precisamente é a esencia da crítica literaria: a valoracións persoal, o xuízo dos haberes e deberes dun produto literario. Será noutro momento, logo da lectura repousada destas seis novidades de Rinoceronte Editora. Hoxe limítome a informar de xeito sumario e externo baseándome, sobre todo, nas presentacións editoriais, destas pezas de ficción, vertidas á lingua de noso en traducións rigorosas que nos chegan da man dos membros dese equipo de tradutores profesionais que colaboran, xa desde hai anos, para que vexan luz en galego as obras máis emblemáticas e representativas da literatura estranxeira nos seus distintos momentos. Porque son sete as coleccións de Rinoceronte Editora nas que podemos mergullarnos na procura do libro devecido que arestora xa podemos ler na nosa lingua (Audiolibros, Bagaxe de Peto, Clásica, Contemporánea, Novela gráfica, Poesía, Vétera). Mérito pois de Rinoceronte Editora, ese selo editorial que Moisés Barcia tivo a acertada e venturosa idea de fundar en Cangas do Morrazo no ano 2005.

 

 

Un día na vida de Iván Denísovich

Aleksandr Solzhenistsyn

Tradución do ruso: Martín Andor

Colección: Clásica

 

   O autor, Aleksadr Solzhenitsyn (1918-2008) foi un dos grandes escritores rusos do pasado século. Arrestado en  1945 por criticar a Stalin, pasou once anos nos campos de traballo e no desterro. Ao regresar, converteuse nun dos grandes desidentes da Unión Soviética. Nas súas obras opuxo os valores da xente do común á brutalidade do réxime. Logo da publicación en Occidente de Arquipélago Gulag, a súa magna obra, foi privado da cidadanía soviética. Premio Nobel de Literatura en 1970.

   Un día na vida de Iván Denisovich achéganos á figura dun  humilde labrego,un dos millóns de cidadáns que, sen saber ben como nin por que, acaban nos campos de traballos forzados soviéticos como presos políticos. Acusado de ser espía tras escapar do cativerio alemán durante a guerra, Iván Denísovich é condenado a dez longos anos en Siberia. Aprenderá deseguida a arte da supervivencia e dará testemuño de que nin sequera a crueldade daquelas condicións pode crebar a unha persoa honesta e espelida. Este minucioso retrato da vida cotiá dos campos penitenciarios, infundido dunha poderosa mensaxe humanista, abraiou a sociedade soviética, por primeira vez publicamente confrontada coa realidade da represión stalinista. Un día na vida de Iván Denísovich é merecidamente considerado un clásico do século XX.

 

 

Infancia

J. M. Coetzee

Tradución do inglés: Rafael Salgueiro

Colección: Contemporánea

 

J. M. Coetzee (Cidade do Cabo, 1940), profesor de literatura, tradutor, crítico literario é un dos grandes escritores de Suráfrica. Foi o primeiro escritor que acadou dúas veces o Booker Price. Aos seus moitos galardóns, sumou o Premio Nobel de Literatura no ano 2003. Actualmente reside en Australia  e obtivo a nacionalidade dese país.

   Infancia narra a historia dun neno de dez anos que vive en Worcester, unha pequenalocalidade ao norte de Cidade do Cabo, cunha nai pola que sente un complexo amor-odio, un irmán pequeno e un pai que detesta. Na escola é o primeiro da clase, un alumno modélico; na casa, un pequeno déspota. O medo, a vergonza e o engano que o atormentan en Worcester contrastan coa liberdade e paixón que sente pola granxa familiar, Voëlfontein, e polo veld, a chaira surafricana erma e inhóspita. J. M. Coetzee guía con man sobria e elegante esta viaxe polo seu intenso mundo interior, e fai unha afinada composición do tempo e do lugar que lle tocou vivir na Suráfrica da década dos cincuenta. Infancia é o primeiro dos tres volumes da triloxía de memorias ficticias do Nobel de Literatura, que continuará con Mocidade e Verán.

 

 

Mocidade

J. M. Coetzee

Tradución do inglés: Iolanda Mato Creo

Colección. Contemporánea

 

   Ambientada na década de 1950, Mocidade conta a historia dun mozo que leva tempo pensando en fuxir a Europa desde o seu país natal, Suráfrica. El coida que estudando Matemáticas, lendo poesía e aforrando diñeiro, estará preparado para vivir a vida con intensidade e convertela en arte. Porén, ao chegar a Londres non atopa por ningures poesía nin romanticismo. Ao contrario, sucumbe a unha vida monótona como programador informático. As aventuras azarosas e sen amor non supoñen un alivio. Falto de inspiración, deixa de escribir e comeza unha escura peregrinaxe na que é posto a proba continuamente. Un retrato da loita dun home novo para atopar o seu camiño no mundo, con tenrura pero sen medias tintas.

 

 

Verán

J. M. Coetzee

Tradución do inglés: Susana Collazo

Colección. Contemporánea

 

O protagonista de Verán é John Coetzee, un escritor que comparte co autor deste libro procedencia, profesión, obras e Premio Nobel. Só que na ficción xa está morto. A través das conversas que mantén un biógrafo inglés, o relato reconstrúe a vida do personaxe entre os anos 1972 e 1977. A súa curmá, unha bailarina brasileira e outras persoas que o coñeceron pintan un Coetzee zoupón con escasas habilidades sociais, nun fresco que se move entre o emotivo e o cómico.

 

 

O rei branco

György Dragomán

Tradución dio húngaro: Jairo Dorado Cadilla

Colección: Contemporánea

 

   O autor György Dragoman (Târgu Mures, Transilvania, 1973) é un escritor e tradutor romanés, mais de fala húngara. No ano 2002 publicou a súa primeira novela, Genesis undone. Coa súa segunda novela, O rei branco, conseguiu o éxito internacional, aos ser traducida a unha trintena de idiomas.

O rei branco conta a historia de Djata, un neno de once anos que vive só coa súa nai na Romanía dos anos 80, despois de que requirisen a presenza do seu pai nun “centro de investigación” durante unhas semanas. O tempo pasa e o pai non volve, xa que en realidade foi internado nun campo de traballos forzados por opoñerse ao goberno. Mentres, o neno vai medrando entre as pelexas cos outros rapaces, os xogos, a descuberta da sexualidade, as desilusións e o choque co mundo dos adultos, no contexto de represión e medo dun sistema totalitario que se esfarela. A través de 18 capítulos, ou relatos interconectados, Dragomán ofrece o retrato que un neno pinta dunha sociedade onde a violencia xera violencia, un fresco que combina o horripilante co humorístico.

 

 

O edificio Yacoubian

Alaa Al Aswany

Tradución do árabe: Fátima Tourari

Colección: Contemporánea

   Alaa Al Aswany (O Cairo, 1957) é un intelectual egipcio de gran prestixio internacional. Desempeñou un papel importante no rexeitamento e caida do réxime de Mubarak. No ano 2002 publicou O edificio Yacoubian que se converteu na novela máis vendida en lingua árabe. Está traducida a máis de trinta idiomas e no ano 2006 foi adaptada ao cine.

   A novela xira arredor do edificio Yacubían e dos personaxes que no mesmo habitan. En pleno corazón do Cairo, tras os muros do esplendoroso e decadente edificio Yacoubian, crúzanse a diario todo tipo de personaxes, coas súas debilidades e soños. Entre eles, Taha, o fillo do conserxe que cae nos brazos do islamismo tras ver frustradas as súas aspiracións a policía; Zaki Bei, un vello aristócrata nostálxico doutros tempos; Hatem, o xornalista homosexual que se enfronta a un mundo cada vez máis intolerante; ou Busayna, que acepta os convites do seu xefe para axudar económicamente a súa familia.    
A través destes personaxes, Al Aswany ilustra a sociedade exipcia actual e a marca que a Historia recente foi deixando nela, ao tempo que aborda, cun ton despoxado de xuízos, asuntos tabú como a corrupción política, o auxe do fundamentalismo relixioso, as desigualdades sociais ou a ausencia de liberdade sexual.