Calendarios fotográficos Xerais, 2016

Calendario Xerais 2016
A Coruña anónima
Prólogo de Antonio López Mariño
Edición de Celia Torres
Edicións Xearis, Vigo, 2016, 24 páxinas.

Calendarios Xerais 2016
Alberto Martí. Emigración
Selección de fotos e prólogo de José Caruncho
Edición de Celia Torres
Edicións Xerais, Vigo, 2016, 24 páxinas.

Como en anos anteriores, Edicións Xerais pon a disposición de galegos e galegas calendarios fotográficos de parede, mais con particularidade que, nesta ocasión, é posible elixir entre dous calendarios: o que leva por título “A Coruña anónima”, e o rotulado “Alberto Martí. Emigración. En ambas as dúas opcións, trátase de calendarios ateigados das esencias máis fondas da terra de noso.
“A Coruña anónima” é unha recuperación da vella cidade herculina. Doce fotografías anónimas, tiradas no século XIX, aínda que difíciles de datar, pero que seguramente constitúen a primeira reportaxe gráfica da cidade. Doce imaxes da Coruña no século XIX, recuperadas e tratadas polo fotógrafo José Caruncho e comentadas con brevidade, mais con acerto por Antonio López Mariño. A anónima máquina fotográfica alumea, sostén e obxetiviza, de forma atemporal, a Rúa de Garás -actual Linares Rivas-, que percorría en paralelo a ensenada de Santa Lucía; O Porto; O Peirao de ferro. Unha imaxe das históricas fortificacións que defendían a cidade. O paseo e os xardíns Méndez Núñez, o primeiro espazo público no centro da cidade, construídos sobre terras gañadas aos mar. O Campo da Leña, antes escenario de execucións capitais, e como fondo, o cuartel do príncipe Alfonso. A Praza de Atanasio Alesón -hoxe, María Pita- no día no que se colocou a primeira pedra do pazo municipal. A igrexa de San Xurxo. A Estación do Noroeste. A Rúa Canta Catalina, rúa de carabineiros e, nos baixos, con obradoiros de prateiros, reloxeiros, xastres e outros oficios. Finalmente, unha imaxe da Casa Caruncho, na súa orixe, vivenda familiar dun indiano, completa esta escolma que recupera a vella face dunha cidade galega ateigada de historia.

Para o segundo Calendario 2016, “Alberto Martí. Emigración”, José Caruncho seleccionou para a Editora viguesa trece fotografías da colección Emigración, que o fotógrafo Alberto Martí tomou nos peiraos da Coruña e Vigo. Alberto Martí Villadefrancos (A Coruña, 1922) é un fotógrafo que, aos seus noventa e tres anos, segue en activo, ordenando e clasificando os miles de negativos do seu arquivo. Destaca entre eles a súa serie sobre a emigración, unha colección esquecida, xa que o fotógrafo non a publicou no seu momento. Unha reportaxe rebordante de naturalidade e frescor que nos permite recuperar as olladas, case que sempre cinguidas pola angustia e incerteza, de mulleres, homes, nenos e vellos que, nas décadas de 1950 e 1960, emprenderon as rotas da emigración. Tamén os intres nos que o familiares baixaban dos transatlánticos. Ou nenos que perderon o barco e esperan sentados nas súas maletas. Imaxes das vellas maletas doutrora que nos lembran que a xente galega tivo sempre, como fatal destino, a emigración. Amavías fotográficas que pautan, porén os días e os meses do ano 2016 cun nimbo de mágoa e tristura que un pobo emigrante como o noso expresou nesas décadas do pasado século e aínda segue amosando arestora.

Calendario fotográfico-literario 2015

Calendario Xerais 2015
Mariñeiros de José Suárez
Fotografías: José Suárez
Textos: Varios autores
Prólogo: Xosé Luís Suárez Canal /Domingo García Sabel
Edición: Celia Torres
Edicións Xerais, Vigo, 2014, sen paxinación.

Por segundo ano seguido, Edicións Xerais agasalla a galegas e galegos cun calendario artístico, un verdadeiro meiró fotográfico e literario. Un calendario de parede ateigado das esencias máis fondas da nosa terra. Para o ano no que andamos a editora viguesa axúdanos co actual calendario a recuperar a memoria das xentes que habitaron Galicia, nos anos vinte do pasado século, coas fotografías da vida, dos costumes e das paisaxes galegas, inmortalizadas pola fotógrafa estadounidense Ruth Matilda Anderson, con textos alusivos da mesma fotógrafa e de Alfred Theodore Anderson.
Desta volta, Xerais seleccionou trece entre os máis de dous mil negativos do arquivo de José Suárez (intégrano catorce mil), dedicados á Galicia mariñeira. A escolla converte en protagonistas ás xentes do mar: homes e mulleres das beiras dos nosos mares traballado nas súas tarefas cotiás. Unha homenaxe ao mariñeiro galego, como escribe Xosé Luís Suárez Canal, un dos prologuistas. As fotografías da serie “Mariñeiros” de José Suárez, amavías para os ollos do corpo e os ollos da mente, foron tiradas, case que todas elas, antes do comezo da Guerra Civil. O tratamento do mundo infantil e o do papel da muller na sociedade mariñeira galega e unha técnica esteada en medios planos e nos retratos ateigados de expresividade, fan que os costumes e o xenio das nosas tribos escintilen con luz propia. É o que transforma o fotógrafo en artista. E José Suárez, acadou esa meta como escribe outro prologuista, Domingo García Sabell, “porque tivo azos abondo para colocar nos trebellos do oficio a sensibilidade creadora da criatura humana de excepción”.
Deste xeito, a máquina fotográfica alumea, sostén e obxetiviza de forma atemporal a gamela e os mariñeiros cobrando a rede; as viúvas na dor das ausencias sobre o promontorio ollando o mar; o traballo das redeiras; o pequeno fogar mariñeiro coa nai, aínda moza e os seus catro cativos enchendo o plano, cos seus pés despoxados de todo, agás do frío ou da calor; o mariñeiro co seu quiñón de sardiñas e un atado de cortizas; a parella de xoves mariñeiros que levan encol dos seus ombros todo o peso das redes, que é tamén o das súas vidas; o traxe de augas “contra a brisa da ribeira; “a coroa de patelas sobre a cabeza e todo o mar do mundo ás costas” (Pedro Feijoo)…

Mozos cargando redes, foto José Suárez

Engalanan as fotografías de José Suárez e achéganlles interpretacións literarias doce fermosos textos de Eduardo Blanco Amor, Ledicia Costas, Lorenzo Varela, Rosa Aneiros, Marcos Calveiro, Berta Dávila, X.H. Rivadulla Corcón, Agustín Fernández Paz, Xurxo Souto, Pedro Feijoo, María Reimóndez e Fran Alonso. Na brevidade dunha poucas liñas, penetran no celme do mundo retratado polo artista e achégannos a as súas particulares olladas que nos axudan a descubrir toda a riqueza cazada e sorprendida polo obxectivo do artista. Velaquí unha mostra sobranceira, un galano de catro liñas de Agustín Fernández Paz que instiga ao lector a construír o seu relato: “Vai onda don Celso e lévalle este cesto de patacas. Son as primeiras que sachou a nai, douradas coma un tesouro agochado na terra moura. Na leira aínda queda traballo para todo o día. «Este é un ano de patacas». Asegurou a nai con ollos alegres. De camiño á parroquia, o neno escoita a chamada das ondas e extravía os seus pasos. Velaí a Rocha desde a que adoita contemplar o mar! O mar inmenso, o mar amigo polo que algún día ha regresar o seu pai”.
Calendario fotográfico de parede que a editora viguesa pon a venda coma un especial produto editorial e que pode ser un acaído agasallo para as datas de aninovo. Ademais, tanto a compra deste calendario como a da Axenda Xerais 2015 chega acompañada por unha promoción especial., “Nadal 1014”. Edicións Xerais agasalla os compradores de cadanseu destes produtos con dous libros das súas coleccións.