CUNHA ESCRITA SENSORIAL. DIVERSIDADE AFECTIVA E SEXUAL

As fauces feroces

Emma Pedreira

Baía Edicións, A Coruña, 123 páxinas.

 

Emma Pedreira ten no seu haber unha ampla obra poética. Cultiva asemade como narradora relatos curtos, mais non de forma exclusiva. En As fauces feroces, a autora achéganos as historias de catro mulleres, en situacións e tempos distintos, que compoñen un marco reflexivo sobre a maternidade, a diversidade nos afectos e varias formas de vivir a sexualidade.

Unha filla escritora, a súa nai tamén escritora que enlazan una reflexión sobre a relación nai-filla, suturada coa experiencia vital, e o proceso e condena da monxa lesbiana italiana Benedetta Carlini e a súa amiga Bartolomea. Xa que logo, unha conflitiva  historia de amor, tinxida coas circunstancias particulares de cada tempo: a época actual e a Contrarreforma.

Explora así a autora, mediante catro mulleres con diferentes relacións o que equivale a ser filla e a ser nai, ser amantes, con actos con elas relacionados. Catro mulleres que representan a millentas mulleres que non solicitan ser desculpadas. Soamente que lles permitan vivir a súa vida, non consonte cos desexos e expectativas alleas. E fano como a mellor forma de resistir contra as fauces feroces da vida. Mais, como se afirma no prólogo, neste libro hai diversas dentadas: recoñecerse perigosa para o sistema por querer vivir nas periferias; as segregacións por sexos, os desexos reprimidos, o agachar as pulsións.

Na primeira historia, unha filla escritora recoñece que non coñece a súa nai, a súa calidade materna; só coñece o que cabe nos seus libros. A filla redímese escribindo literatura infantil. Pola súa parte, a nai séntese envasada no baleiro. Pero nunca era o que tiña que ser: a súa nai.

Amalgamada con esta historia, a autora ofrécenos unha ficción histórica:a da monxa Benedetta Carlini e a da súa compañeira Bartolomea.Unha nota final recupera a historia real das dúas. A Beenedetta cómpranlle unha praza nun convento, onde aos trinta anos foi nomeada abadesa. Comeza a ter una serie de visións nas que certos homes trataban de matala.

 

                    Emma Pedreira

 

O papa da Contrarreforma quería silenciar os místicos que amosaban signos de espiritualidade independente, herética naqueles tempos. Moi pronto Benedetta foi confinada na súa cela como louca, e perigosa herética. Bartolomea sérvelle de compañía, e cando a Inquisición a interroga, confesa que eran amantes. No corpo da novela, E. Pedreira achéganos esta historia de represión e dominio do patriarcado, medinte certas imaxinacións de Benedetta e as confesións da súa amante. Desde os nove anos mergullada nunha vida gris no convento onde aprende a ser monxa, libre do desgaste de ter fillos, pero cos ovarios atrofiados, e vivindo en epifanías que lidaban co pecado. O seu amor foi considerado crime contra natura. Dúas historias fundidas pola diversidade afectiva e sexual, reflectidas nunha escrita moi sensorial e ateigada de corporalidade.

 

(Publicado no xornal Faro de Vigo o día 3 de outubro de 2019)

DEFICIENTE CALIDADE. COMO SE CREA E SE ESCRIBE UNHA NOVELA

Mnemea

José Duncan

Editorial Galaxia, Vigo, 2019,184  páxinas.

Xosé Duncan é especialista nos xéneros de fantasía e terror: relatos de misterio e arrepío como Contos Estraños, As Crónicas de Bran ou a distopía  Negruña. Arestora publica Mnemea. A referencia a Mnemea débese a que na mitoloxía grega é a musa da creación, ocupábase en darlle forma concreta ás ideas illadas. Ela é a que lembra (Mnemea, si é a memoria) e deixa plasmado por escrito  o que a súa irmá Meletea tiña matinado con anterioridade. Xa que logo, o mesmo rótulo  da novela indícanos que se trata dun texto no que é importante a reflexión sobre a creación literaria. Non resulta doado atopar unha liña argumental  nesta novela, porque no fondo, non é outra cousa que unha mestura de preocupacións literarias, de capacidades creativas, problemas de edición, con grandes mangados de fantasía, de mundos imaxinarios, coa presenza de Mnemea, algo de relacións humanas e, sobre todo, abondos materiais  para polemizar sobre o mundo literario.

Un narrador omnisciente relata os problemas creativos, editoriais e mesmo sentimentais do pasado e do presente de catro personaxes: Lois  Mourinho, Carla, Anna, escritora que fóra parella de Lois, e Sandra, editora. Lois Mourinho é un escritor de literatura fantástica en horas baixas. A novela intenta contarnos como Lois escribe a súa derradeira novela. El pon as ideas e Carla dálle forma, xurdindo así o problema da autoría, xa que Carla pasa por escribente, por “negra”, aínda que non lle guste ese papel. Ao longo do relato, o lector atopa moitas preguntas e reflexións sobre a fantasía que debe ser maxia inalcanzable, e sobre o lector que mantén o escritor nun espazo de confort. Reflexión asemade sobre os egos dos escritores, verbo dos certames e premios literarios que poden ser dirixidos para que o premiado sexa determinada persoa. Sobre certos editores  que só ceden parte da carne a aqueles que son do seu círculo. Verbo do papel da literatura fantástica: segunda a musa Mnemea remover consciencias, acadar cotas que a narrativa seria nunca conseguirá.

 

 

                 Xosé Duncan

 

Coido que a novela provocará certo desazo a non ser nos seareiros da literatura fantástica, atenuado quizais no desenlace, nas relacións humanas entre varios personaxes e no suspense final. O interese desta novela para lectores afastados dese mundo fantástico e dos problemas da creación literaria, penso que será mínimo. Na miña opinión, estanse a editar produtos de deficiente calidade, tantos pola dúas grandes editoras olívicas como polos contratos de autoedición. E todo iso non favorece a literatura de noso.

 (Texto publicado no xornal Faro de Vigo o 28 de setembro de 2019)